تفکر و اندیشیدن
خرد و خردورزى در نگاه امام چه جایگاهى دارد؟
عقل به عنوان رسول باطنی ، نعمتى است که از طرف خداوند به بندگان عطا شده است و همانگونه که احکام رسول ظاهری که همان انبیاء و اولیاء الهی هستند ، حجت است ، احکام قطعی عقل به عنوان رسول باطنی نیز حجیت دارد و مورد تایید دین است . عادت کردن به تفکر یک ضرورت است و از این رو، تفکر در متون اسلامى، عبادت شمرده مىشود . هر انسانی مایل است از تأثیر فکر در حل مشکلات و مسائل پیچیده¬ای که در برابرش قرار می گیرد، آگاه شود و از کارآیی نیروی تفکر در تعیین مسیر و راهش یاری گیرد. منظور از تفکر، ارتباط دادن افکار با یکدیگر به منظور دست‌یابی به مفهوم کلی یا راه‌حلی برای یک مسئله است. با توجه به جایگاه روشنا بخش عقل در زندگی ، امام رضا (علیهالسلام) مىفرماید :
صَدِیقُ کُلِّ امْرِى عَقْلُهُ وَ عَدُوُّهُ جَهْلُهُ؛ دوست هر مردى عقل او است و دشمن او نادانى است.
یکى از بارزترین ویژگى عقل، جدانمودن، تمییز و غربال کردن است ؛ به عنوان مثال جدا کردن سخن راست از سخن دروغ، ضعیف از قوى و منطقى از غیر منطقى است. روزى ابن سکّیت از امام رضا(علیهالسلام) سوال کرد: امروز حجت بر مردم چیست؟ امام علیه السّلام فرمود:
«الْعَقْلُ یَعْرِفُ بِهِ الصَّادِقَ عَلَى اللَّهِ فَیُصَدِّقُهُ وَ الْکَاذِبَ عَلَى اللَّهِ فَیُکَذِّبُهُ؛ همان خرد است که به وسیله آن هر که را از سوى خدا راستگوست باور و تصدیق مىکند و هر که را دروغگوى بر خداست دروغزن مىشمارد و تکذیب مىکند.»
ابن سکیت گفت: به خدا سوگند که پاسخ همین است.
برترین عبادت تفکر در خدا و قدرت اویست و اندیشیدن در عالم خلقت ، راهى براى شناخت خداست. امام رضا(ع) می فرمود:
لیس العبادة کثرة الصلاة و الصوم، إنما العبادة التفکّر فی أمر اللّه عز و جل ؛ عبادت به کثرت نماز و روزه نیست، بلکه عبادت و پرستش فکر و اندیشیدن در اوامر پروردگار است.
نشانه های خردورزی
آیا خردورزى نشانهاى دارد که بتوان با آن شاخص یک انسان خردمند را شناخت و یا خود با آن سنجید؟
حضرت رضا (علیهالسلام) مىفرماید:
خرد مرد مسلمان کامل نیست مگر اینکه ده خصلت در او باشد؛
1. خیر از او امید رود.
2. (مردم) از شرّش ایمن باشند.
3. خیر اندک را از دیگر کس زیاد شمارد.
4. خیر بسیار را از سوى خود اندک انگارد.
5. از حاجت هایى که از او مىطلبند به ستوه نیاید.
6. در طول عمرش از طلب دانش دلتنگ نشود.
7. تهیدستى در راه خدا نزد او خوشتر از توانگرى باشد.
8. خوارى در راه خدا را از عزّت همراه با دشمن او دوستتر دارد.
9. گمنامى براى او دلانگیزتر از نامدارى باشد.
سپس امام علیه السّلام فرمود: دهم، و دهمى چیست؟
عرض کردند: چیست؟
فرمود:
لَا یَسْتَکْمِلُ عَبْدٌ حَقِیقَةَ الْإِیمَانِ حَتَّى تَکُونَ فِیهِ خِصَالٌ ثَلَاثٌ التَّفَقُّهُ فِی الدِّینِ وَ حُسْنُ التَّقْدِیرِ فِی الْمَعِیشَةِ وَ الصَّبْرُ عَلَى الرَّزَایَا؛ بنده حقیقت ایمان را به کمال نیابد مگر آنکه در او سه خصلت باشد:
درستفهمى در دین، اندازهاى در زندگانى و شکیبایى بر بلاها.
توکل
خداوند، همگان را به توکل و اعتماد به خود تشویق مىکند ؛ توکل به چه معناست و سخنى از حضرت رضا (علیهالسلام) در تفسیر کلام خدا بیان کنید:
انسان در زندگى باید یک نقطه اتکا و مطمئن براى خود انتخاب کند و از او مدد جوید ؛ بدیهی است که او جز خدا را براى این مهم انتخاب نکند و فقط به او توکل نماید و در زندگى از او یارى جویید.
معناى توکل این است که انسان یقین کند به اینکه سود و زیان و بخشش و حرمان به دست مردم نیست و باید از آنها ناامید بود و اگر بندهاى به این مرتبه از معرفت برسد که جز براى خدا کارى انجام ندهد و جز او به کسى امیدوار نباشد از غیر او نهراسد و غیر از خدا چشم طمع به کسى نداشته باشد، این همان توکل بر خداست.
توکل بدان معنى است که جوان در محدوده قدرت و توانایى خود محاصره نگردد و چشم خود را به حمایت و لطف پروردگار بدوزد، از این رو توکل باید حتما بعد از مشورت و استفاده از همه امکاناتى که انسان در اختیار دارد قرار گیرد. در این صورت توکل، اطمینان و نیروى فوق العاده روحى و معنوى به انسان مىبخشد که در مواجهه با مشکلات اثر عظیمى خواهد داشت.
گر توکل مىکنى در کار کن
کشت کن پس تکیه بر جبار کن
مردى از آن حضرت رضا(علیهالسلام) تفسیر این گفته خدا را پرسید که: وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ؛ هر که به خدا توکّل کند او را بس است». امام علیه السّلام فرمود:
توکّل را درجههایى است:
یکى این که در همه کارت در آنچه با تو کند بدو اعتماد کنى، و به هر چه کند خشنود باشى و بدانى که او از خیرخواهى ورعایت حال تو کوتاهى نفرماید و بدانى که در این باره فرمان او راست، پس با واگذارى همه کارهایت به او، به وى توکّلکنى.
یکى دیگر این که به امور غیبى خدا که به دانش تو در نگنجد، ایمان داشته باشى و دانش نهان را به او و آگاهى او بر آن، واگذارى و در امور غیبى و جز آنها بدو اعتماد کنى.
تکیه بر حمایت الهى، مرهون کوشش، اخلاص و درستى راهى است که برگزیدهاید. باید حضور خدا را باور داشت و بر مشیت او تسلیم شد و ضمن تلاش و جدیت ، به پروردگار کارگشا تکیه کرد. حضرت على بن موسى الرضا (علیهالسلام) مىفرماید:
ایمان چهار رکن است:
التَّوَکُّلُ عَلَى اللَّهِ؛ توکل بر خدا.
و الرِّضَا بِقَضَاءِ اللَّهِ؛ خشنودى به قضاى خدا.
و التَّسْلِیمُ لأَمْرِ اللَّهِ؛ تسلیم به فرمان خدا.
وَ التَّفْوِیضُ إِلَى اللَّهِ؛ واگذارى (همه کار) به خدا.
آن بنده صالح گفت: وَ أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللّهِ ... فَوَقاهُ اللّهُ سَیِّئاتِ ما مَکَرُوا ؛ کارم را به خدا واگذار مىکنم، (چرا که خداوند به احوال بندگانش بیناست) و خداوند او را از عواقب سوء نیرنگى که مىورزیدند، در امان داشت.
رهاورد اعتماد به خداوند، قدرت تصمیمگیرى، شجاعت و در نهایت پیروزى و کامیابى در همه عرصهها است.
فراگیری دانش
علم و فراگیری دانش چه جایگاه در نزد حضرت رضا (ع) دارد؟
در نگاه وحی، «خدا آنهایى را که ایمان آوردهاند و کسانى را که دانش یافتهاند به درجاتى برافرازد» ؛ آن گونه که اگر مومنان دو طایفه تصور شوند؛ آنهایى که تنها مؤمنند، و دسته ای که هم مؤمنند و هم عالم، طایفه دوم بر طایفه اول برترى خواهند داشت .
در نگاه امام رضا (ع) یکی از راههای کامل شدن خرد مسلمان برخوداری از این خصلت است که :«در طول عمرش از طلب دانش دلتنگ نشود».
حضرت رضا(ع) می فرماید:
«الْعِلْمُ خَزَائِنُ وَ مَفَاتِیحُهُ السُّؤَالُ ، فَاسْأَلُوا یَرْحَمُکُمُ اللَّهُ ، فَإِنَّهُ یُؤْجَرُ فِیهِ أَرْبَعَةٌ السَّائِلُ وَ الْمُعَلِّمُ وَ الْمُسْتَمِعُ وَ الْمُجِیبُ لَه؛ علم خزینهها باشد و کلید این خزائن سؤال است پس سؤال کنید خداوند بر شما ترحم می کند چه در سؤال کردن چهار طائفه به پاداش نیکو رسند؛ سئوالکننده و تعلیم دهنده و شنونده و دوست دار اینها».
فهم دین
رابطه ما با دین چگونه باشد و در مکتب رضوی چه توصیه ای در این باره ترسیم شده است ؟
دین مجموعه ای از عقاید ، اخلاق و احکام است که خداوند برای هدایت انسان ها از سوی پیامبر (ص) ارائه نموده است . دین روش زندگى آدمی است که میان زندگى اجتماعى و پرستش خداى متعال پیوند مىدهد و در همه اعمال فردى و اجتماعى براى انسان مسؤولیت خدایى ایجاد مىکند. این مجموعه سبب خوشبختى انسان در این جهان و سعادت و زندگى جاوید در جهان دیگر مىشود.
وقتی از رابطه خود با دین یاد می شود ، روآوری و فراگیرى دین و اندیشه و تفکر در معارف آن، توصیه می شود به گونه ای که« برترین خیر و نیکى خدا بر بندگان آن است که او را در فهم دین دانا کند» .
امام رضا (علیهالسلام) یکی از نشانه های دست یابی به حقیقت ایمان را درست فهمی در دین می شمارد .
شکیبایی
در برابر مشکلات و سختی های چه کنیم ، در متون دینى ما از امام رضا (ع) چه توصیه بیان شده است ؟
سختی ها و رنج هاى زندگى ، بخش پایان ناپذیر، استثنا ناپذیر و تعمیم پذیر زندگی هر آدمی است از این رو با تغییر رابطه خود با مشکلات ، دردها و رنجها تحمل پذیر می شود و حتى می تواند به نوعى با رضایت باطنى همراه شود
امام رضا علیه السّلام شکیبایی در سختی را نشان مومن می شمارد ؛ حضرت می فرماید :
مومن، مومن نیست مگر آنکه در او سه خصلت باشد:
سنّتى از پروردگارش، و سنّتى از پیامبرش صلّى اللَّه علیه و آله، سنّتى از امامش علیه السّلام؛ سنّت از پروردگارش راز پوشى و سنّت از پیامبرش صلّى اللَّه علیه و آله سازگارى با مردم است . وَ أَمَّا السُّنَّةُ مِنْ وَلِیِّهِ (علیهالسلام) فَالصَّبْرُ فِی الْبَأْسَاءِ وَ الضَّرَّاءِ؛ امّا سنّت از امامش علیه السّلام شکیبایى در سختى و تنگدستى است.
حضرت در فرمایشی دیگر یکی از نشانه دست یابی به حقیقت ایمان «الصَّبْرُ عَلَى الرَّزَایَا» بر می شمارد ؛ یعنی شکیبایى بر بلاها.
رنج و مشقت از هر سو و در تمامى شؤن حیات بر انسان احاطه دارد، و این معنا بر هیچ خردمندى پوشیده نیست، که انسان در پى به دست آوردن هیچ نعمتى بر نمىآید، مگر آنکه خالص آن را مىخواهد، خالص از هر نقمت و دردسر، و خالص در خوبى و پاکیزگى، ولى هیچ نعمتى را به دست نمىآورد مگر آمیخته با ناملایماتى که عیش او را منغص مىدارد، و نعمتى مقرون با جرعههاى اندوه و رنج، علاوه بر مصائب دهر که حوادث ناگوارى که چون شرنگى کشنده کام جانش را تلخ مىکند.
مشورت
چرا در اسلام بر مشورت و دوری از تک روی تاکید می شود؛ آیا مشورت در سیره امام رضا(ع) هم جایگاهی داشته است؟
در تصمیم گیری بر مشورت تاکید می شود و استفاده از تجربه دیگران یک فرصت ارزشمند تلقی می گردد.
پیامبر (ص) خود با اینکه عقل کل بود و با مبدء وحى ارتباط داشت، در مسائل مختلف اجتماعى و اجرایى، در جنگ و صلح و امور مهم دیگر، به مشورت با یاران مىنشست، و حتى گاه نظر آنها را ترجیح مىداد با اینکه مشکلاتى از این ناحیه حاصل مىشد، تا الگو و اسوهاى براى مردم باشد، چرا که برکات مشورت از زیانهاى احتمالى آن به مراتب بیشتر است.
حضرت رضا (ع) فرمود: عقل پدرم با عقول همه مردم قابل سنجش نبود با این حال گاهى با غلامان خود مشورت می کرد، به وى می گفتند که با چنین فردى مشورت می کنى؟ مىفرمود: چه بسا که خداوند زبان او را به مصلحت می گشاید و چه بسیار که آنان چیزهائى به حضرت تذکّر می دادند و حضرت آنها را در کشت و زرع خود بکار مىبست .
معمر بن خلاد می گوید: غلامى از حضرت رضا علیه السّلام بنام «سعد» از دنیا رفت. حضرت فرمود: مردى صاحب فضل و امانت را به من نشان ده- تا او را بجاى «سعد» برگزینم- عرضه داشتم من بشما نشان دهم؟! امام علیه السّلام مانند اشخاص غضبناک فرمود: رسول خدا (ص) با أصحاب خود مشورت می کرد، سپس آنچه ارادهاش تعلق می گرفت عازم می شد
دوری را رذایل
ما نسبت به شخصیت خودمان، از چه ویژگی ها و خصلت های ناپسند باید دور باشیم ؟
یک مومن در کنارآراسته به فضیلت های اخلاقی ، نسبت به رذایل و زشتی های اخلاقی دور باشد
در حدیثى از حضرت رضا(ع) ، خودبینى و خودپسندى، تباه کننده عمل شمرده شده است ؛ احمد بن نجم از امام رضا (علیهالسلام)، در باره خودبینى که عمل را تباه مىکند، سوال کرد، امام فرمود:
خود بینى درجاتى دارد:
یکى آن که بد کردارى بنده را در نظرش مىآراید چنان که آن را نیک مىانگارد و از آن خوشش مىآید و مىپندارد که کار خوبى کرده است.
و دیگر آن که بنده به پروردگارش ایمان آرد (ولى) بر خدا منّت نهد با آنکه در این باره خدا را بر او منّت باشد.
از سویی امام رضا (علیهالسلام) به نشانههاى چهار چهره منفى اشاره می نماید که با درنگ در توصیف ویژگی آنان ، می توان نسبت خصلت های زشت اخلاقی آنان دور بود ؛ امام مىفرماید :
لَیْسَ لِبَخِیلٍ رَاحَةٌ ؛ بخیل را آسایش نیست.
وَ لَا لِحَسُودٍ لَذَّةٌ؛ حسود را لذّت نیست.
وَ لَا لِمَلُولٍ وَفَاءٌ ؛ پادشاهان را وفا نیست.
وَ لَا لِکَذُوبٍ مُرُوَّةٌ؛ و دروغزن را مروّت نیست.
فراز و نشیب های زندگی
برای هر فردی در یک زندگى فراز و نشیب هایی وجود دارد با الهام از امام رضا (علیهالسلام) با تلخی و خوشی زندگی چگونه کنار آییم ؟
براى پاسخ به پرسش شما، ماجراى زیر را به نقل از احمد بن عمر و حسبن بن یزید تعریف مىکنیم:
خدمت (امام) رضا علیه السّلام در آمدیم و عرض کردیم ما در فراخى روزى و خوشکامى زندگى بودیم ولى اینک حال ما اندکى دگرگون گشته، از خداوند بخواه که آن وضع (خوش) پیشین را به ما باز ارزانى فرماید. امام فرمود:
آیا مىخواهید پادشهانى باشید؟ آیا خوش دارید که مانند طاهر و هرثمه باشید؟ و بر خلاف این مذهبى که دارید، باشید؟ گفتیم: نه به خدا شاد نیستیم که تمامى دنیا و آنچه زر و سیم در آن است از آن ما باشد و ما بر خلاف مذهبى که داریم باشیم. امام فرمود: به راستى، خداوند مىفرماید: اعْمَلُوا آلَ داوُدَ شُکْراً وَ قَلِیلٌ مِنْ عِبادِیَ الشَّکُورُ-؛ اى خاندان داود سپاس ورزید، و از بندگان من اندکى سپاس گذار هستند» به خداوند خوش گمان باشید زیرا هر که به خدا خوش گمان است خدا با همان گمانى که به خدا دارد با اوست و هر که به اندک روزى خرسند است اندک کردارى از او پذیرفته شود، و هر که به حلالى اندک خرسند است بارش سبک است و خاندانش در نعمتند و خداوندش به درد دنیا و هم به درمان آن بینا سازد و او را به سلامت از دنیا به خانه ایمنى (بهشت) درآورد.
بدیهی است تصحیح نگرش ما نسبت به زندگی و دنیا ، آرامش و اطمینان خاصی را برایمان به ارمغان خواهد آورد؛ امام رضا(ع)می فرمود:
مَنْ أَصْبَحَ مُعَافًى فِی بَدَنِهِ مُخَلًّا فِی سَرْبِهِ عِنْدَهُ قُوتُ یَوْمِهِ فَکَأَنَّمَا حِیزَتْ لَهُ الدُّنْیَا؛ کسى که شب را بحالى صبح کند که بدنش سالم، و خاطرش آسوده، و قوت روز خود را در اختیار داشته باشد، چنانست که گوئى همگى (خوشى) دنیا را براى او گرد آوردهاند.
آراستگى
آیا امام به آراسته بودن خود اهتمام داشت، به عنوان مثال به سر و روى خود مىرسید و یا عطر استفاده می کرد؟
حضرت رضا علیه السلام ساده زیستى را با آراستگى جمع کرده بود و پاکیزگى را از اخلاق پیامبران مىشمرد. امام محاسن خود را با خضاب سیاه مىکرد و موهاى سر و صورت خود شانه مىزد .
امام مقید به استفاده از عطر بود ؛ روایت شده است که امام از عود هندى و چینى بخور می کرد، و مشک و گلاب استعمال مىنمود . حضرت رضا(ع) عطر زدن را از اخلاق پیامبران مىشمرد و در روایتی ، به سیره جدشان اشاره می نمایند و می فرمایند :
حضرت زین العابدین مشکدانى داشت از قلع که در آن مشک نهاده بود و وقت لباس پوشیدن و بیرون رفتن از آن مشک بخود مىمالید .
امام همگان را به عطر زدن سفارش مىکرد:
«بر هیچکس روا نیست که از به کار بردن عطر در هر روز خوددارى کند، و اگر قدرت نداشت یک روز در میان خود را خوشبو کند، و اگر باز هم نتوانست در روز جمعه حتما بوى خوش استعمال نماید».
بهداشت و نظافت
اسلام بر رعایت پاکیزگی و بهداشت بسیار تاکید دارد ؛ سخنی از امام رضا (ع )در این باره یاد کنید؟
اسلام نظافت را از ایمان می شمارد و بیشترین و جامع ترین آداب بهداشت و نظافت را ارائه داده است . انبیاء و اولیای الهی پیشگام پاکیزگی بوده اند آنگونه که در حدیث چنین بیان شده است :
من اخلاق الانبیاء التنظف ؛ پاکیزگی از اخلاق پیامبران است .
با دقت در حدیث ذیل ، برخی از گونه های نظافت بیان شده است ؛ امام رضا (ص) می فرماید:
ناخن ها را روز سه شنبه بگیرید ؛ روز چهارشنبه استحمام کنید ؛ نیاز به حجامت را روز پنج شنبه برآورید و روز جمعه با بهترین عطرها خود را خوش بو کنید .
راوی می گوید : هرگز امام رضا(ع) را ندیدم که آب دهن خود را بیندازد درباره بهداشت عمومی این چند نکته از امام بیان شده است :
هرکس با آب غساله (آب استفاده شده ) خود را بشوید و به بیماری جذام گرفتار شود جز خود را سرزنش نکند ؛ این حدیث ممکن است به نوعی بر پرهیز از سرایت بیماری های مسری حکایت دارد.
امام بر بهداشت دهان و دندان تاکید داشت تا دندانها پاک بماند و بوی دهن خوش گردد و لثه سخت و زورمند بماند و حتی بر سفیدی آن سفارش می کرد .
مسکن مناسب
حدیثی از پیامبر (ص) نقل می کنند که داشتن خانه نشانه خوشبختی مردم است در این باره توضیح دهید ؟
این حدیث از رسول خدا (ص) بیان شده است و ایشان یکی از نشانه های سعادت و خوشبختی مرد مسلمان را داشتن خانه ای وسیع و مرکبی راهوار و همسر و فرزندی صالح می داند .
امام رضا (ع) نیز بر فراخى منزل تاکید مىکرد و مىفرمود: زندگى دنیا و لذت آن در بزرگى منزل و دوستان زیاد است.
حضرت رضا علیه السلام براى یکى از خدمتکاران خود منزلى خرید و فرمود چون منزل شما تنگ است در آنجا ساکن شو! آن مرد گفت پدرم در اینجا زندگى مىکرد فرمود: اگر پدرت نادان بود تو هم باید مانند او باشى!
ساده زیستى
سبک و شیوه امام رضا(علیهالسلام) نسبت با ساده زیستی وتجمل گرایى چگونه بود؟
سادگى و بى تکلفى در زندگى امام جارى بود؛ آن حضرت کم خوراک بود و غذای سبک می خورد.
در خانه جامهاى ساده و غالباً پیراهنی از پارچههای خشن برتن می نمود و تنها در مجالس عمومی و در میان مردم جبّهای لطیف بر رویش می پوشید،
معمر بن خلاد گوید: از حضرت رضا علیه السلام شنیدم می فرمود: به خداوند سوگند اگر خلافت امت در دستم قرار گیرد، طعامهاى ناگوار و لباس هاى درشت خواهم خورد و خواهم پوشید، و خود را بعد از راحتى به سختى و زحمت خواهم افکند.حضرت رسول صلى اللَّه علیه و آله در وصیتهاى خود به ابو ذر فرمودند: اى ابا ذر من لباس هاى درشت و خشن می پوشم و در روى زمین مىنشینم و انگشتهاى خود را پاک می کنم، و بر الاغ به دون زین سوار می شوم و دیگرى را هم دنبال خود سوار می کنم. هر کس از روش من دورى گزیند از من نیست، اى ابو ذر اکنون لباسهاى خشن در بر کن تا تکبر و نخوت بر تو مسلط نشود .
ابن عباد می گوید: امام، تابستانها بر روی حصیری می نشستند و زمستانها بر گلیمی استراحت می نمودند و تنها برای برخی نشستهای جمعی، خویشتن را در مواقعی می آراست.
به هنگام آراستگى و پوشش، گاه مورد اعتراض و ایراد قرار مىگرفت؛ در پاسخ مىفرمود:
یوسف بن یعقوب پیغمبر و فرزند پیغمبر بود، پارچههاى دیبا مىپوشید و در مجالس آل فرعون مىنشست، و این لباس ها و معاشرت ها او را از مقامش فرود نیاورد.
امام ضمن نفى زهد فروشى و پشمینه پوشى صوفیان، همه را به ساده زیستى توصیه مىکرد و یاران خود به این توصیه حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله به ابوذر یادآور مىکرد که مىفرمود:
اى اباذر! من لباس هاى درشت و خشن مىپوشم و در روى زمین مىنشینم و انگشت هاى خود را پاک مىکنم، و بر الاغ به دون زین سوار مىشوم و دیگرى را هم دنبال خود سوار مىکنم. هر کس از روش من دورى گزیند از من نیست، اى ابو ذر! اکنون لباس هاى خشن در بر کن تا تکبر و نخوت بر تو مسلط نشود.
لباس و پوشش
با توجه به ساده زیستی امام رضا (ص) ؛ در کیفیت لباس و پوشش چگونه از امام رضا(ع) الگو بگیریم؟
حضرت رضا علیه السلام می فرمود:
پدرم می گفت: نظر شما در باره لباس زیبا چیست؟
گفتم: در اخبار رسیده که حسن علیه السلام لباسهاى زیبا می پوشید، و جعفر ابن محمد علیهما السلام لباسهاى تازه می خرید و در آب فرو می برد و سپس در بر می کرد، و به من می گفت تو هم بهپوش و خود را نو کن. زیرا على بن الحسین علیهما السلام جبههاى خز را پانصد درهم می خرید و در برمی کرد، و مطرف خز را پنجاه درهم خریدارى می کرد و زمستان می پوشید و بعد آن را می فروخت و به فقراء انفاق می نمود و می فرمود «مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ».
با دقت در این روایت باید توجه داشت که مسلمان می تواند با انتخاب لباس خوب و مناسب ، ساده زیست باشد.
یاسر خادم گوید حضرت رضا علیه السلام فرمود براى خود یک جبه خز بخرید و اگر خواستید پارچههاى نقشدار تهیه کنید، عرض کردم هر پارچه نقش دارى را بخرم؟
فرمود مگر پارچه نقشدار چیست؟ گفتم: پارچههاى نقشدارى که در آن پنبه نباشد میگویند حرام است، فرمود: تو از آن پارچههائى که در آن پنبه هست بپوش .
یاسر خادم می گوید : امام رضا علیه السّلام لباس را از سمت راست خود مىپوشیدند و هر گاه مىخواستند لباس جدیدى بپوشند، یک کاسه آب طلب مىکردند و ده بار «إِنَّا أَنْزَلْناهُ»، ده بار «قُلْ هُوَ اللَّهُ» و ده بار «قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ» بر آن مىخواندند، و سپس آب را بر آن لباس مىپاشیدند و مىفرمودند: هر کس قبل از اینکه لباسش را بپوشد چنین کند، مادامى که یک نخ از آن لباس باقى باشد، زندگى با وسعت و راحتى خواهد داشت .
خوردن و آشامیدن
برای خوردن و آشامیدن چه آدابی وجود دارد؛ امام رضا (ع) چه توصیه ای دارند؟
اعتدال در خوردن وآشامیدن ؛ رمز تندرستی و صحت و سلامت بدن است ؛ امام رضا (ع) می فرمود :
«در آغاز خوردن غذاهاى سبک بخور به اندازه توان و اشتهاء».
و بر این نکته تاکید فرمود:
«تا هنوز اشتها دارى دست از خوردن بردار ».
امام بر پرهیز غدایی سفارش می فرمود:
«پرهیز، ترک خوردن چیزى (خوراکى) بطور کلّى نیست، بلکه پرهیز، کم بکار بردن است ».
و ثمره این پرهیز را اینگونه بیان می داشت :
« لو أنّ النّاس قصدوا فی المطعم لاستقامت أبدانهم ؛ هر کس در خوراک خود کمتر مصرف کند، سلامتى او افزونتر و فکر او بازتر خواهد بود».
و امام ابو الحسن علىّ بن موسى الرّضا «ع» مىفرماید:
«بنگر تا چه با تو سازگار است و با معده تو و تنت را نیرو دهد و چه خوراکى بر تو گواراست و آن را اندازه گیر و خوراک خود کن» .
مطالب مرتبط
نامه‌ای که امام عسکری(ع) برای مردم قم نوشت ارسال نظر برای این مطلب
اطلاعات کاربری
لینک دوستان
آرشیو
آمار سایت